www.eprace.edu.pl » zaburzenia-lekowe » Zaburzenia lękowe » Zespół stresu pourazowego

Zespół stresu pourazowego

Zespół stresu pourazowego spowodowany jest zdarzeniem o charakterze katastroficznym, przekraczającym swą miarą zakres zwykłych, ludzkich cierpień. Do powstania tego zaburzenia mogą doprowadzić takie wydarzenia jak: klęski żywiołowe, udział w walkach wojennych, zgwałcenie, innego rodzaju silne wydarzenia trauma­tyczne. Wydarzenia traumatyczne powodują zmianę osobowości co pociąga za sobą istotne zmiany w funkcjonowaniu codziennym jednostki.

Do symptomów wskazujących na pojawienie się tego zaburzenia zalicza się:

• przeżywanie od nowa traumy w snach, we wspomnieniach, w stanie zadumy;

• niewrażliwość na otoczenie i unikanie bodźców przypominających trauma­tyczne wydarzenie;

• doświadczenie objawów lęku i pobudzenia, nieobecnych przed urazem.⁶

Do objawów lękowych należą trudności z koncentracją, pogorszenie się pamięci, przewrażliwienie, częste wybuchy złości. Objawy somatyczne to m.in. zaburzenia snu polegające na niemożności zaśnięcia lub gwałtownych przebudzeniach, bóle żołądka, zaburzenia układu moczowo-płciowego, oraz bóle głowy spowodowane napięciem.

Osoby dotknięte tym zaburzeniem łatwo reagują niepokojem nawet na zupełnie niegroźne sytuacje. Ich uczucia są zdominowane przez lęk, depresje, poczucie upokorzenia, samoobwinianie się, złość. Często dochodzi u nich do rozwinięcia się fobii.

Specyfika choroby w zespole stresu pourazowego nie jest do końca scharakteryzowana. Niekiedy objawy znikają po kilku miesiącach, jednak dla ofiar bardzo ciężkich wypadków prognozy są niepomyślne, objawy mogą nieraz utrzymywać się przez całe życie.

Osoby będące w przeszłości więźniami obozów koncentracyjnych często cierpią z powodu lęku i poczucia winy nawet po upływie dwudziestu lat. Ludzie, którzy stracili dziecko bądź współmałżonka na skutek wypadku samochodowego lub z innej przyczyny, często odczuwają nasiloną depresje i niepokój od czterech do siedmiu lat po wypadku. Długotrwałe symptomy występują także wśród weteranów wojen. Nawet po dwudziestu latach cierpią oni na „chroniczne zmęczenie walką” z objawami nadmiernej reakcji na bodźce, powtarzające się koszmary senne, drażliwość, depresje, niepokój ruchowy, trudności w koncentracji uwagi, pogorszenie pamięci, zaniki świadomości.

Żeby rozpoznać zaburzenie zespołu stresu pourazowego muszą być spełnione następujące kryteria:

• osoba przeżyła dramatyczną sytuację lub była jej świadkiem, zetknęła się ze śmiercią, bezpośrednim zagrożeniem życia, poważnym okaleczeniem albo doświadczyła zagrożenia własnej integralności fizycznej bądź integralności osób trzecich; jednocześnie jej reakcją był silny strach, poczucie bezradności, przerażenia;

• w czasie lub w następstwie dramatycznego wydarzenia wystąpiły trzy lub więcej następujących objawów dysocjacji:

  • subiektywne poczucie otępienia, zobojętnienie lub brak wrażliwości emocjonalnej;

  • ograniczenie świadomości otoczenia;

  • derealizacja;

  • depersonalizacja;

  • amnezja dysocjacyjna (niemożność przypomnienia sobie żadnego istotnego elementu urazowego wydarzenia).

• osoba ustawicznie przezywa dramatyczne wydarzenie, zdradzając przynaj­mniej jeden z następujących objawów: nawracające obrazy wydarzenia, myśli, sny, złudzenia i migawki związane z tym wydarzeniem, uczucie ciągłego przezywania traumy, uporczywe poczucie przygnębienia;

• osoba wyraźnie unika bodźców przypominających dramatyczne wydarzenie;

• osoba zdradza wyraźne objawy niepokoju lub pobudzenia;

• zaburzenia następujące po urazie powodują istotne z punktu widzenia klinicznego upośledzenie lub osłabienie zdolności do kontaktów społe­cznych, wykonywania pracy zawodowej, funkcjonowania w innych dziedzi­nach życia;

• zaburzenie nie jest wynikiem bezpośredniego, fizycznego działania substancji psychoaktywnych ani skutkiem ogólnego stanu zdrowia, nie daje się zakwalifikować jako krótkotrwałe zaburzenie psychoaktywne.⁷

Trudno jest mówić o sposobach skutecznego leczenia już rozwiniętego zespołu stresu pourazowego, jednakże podejmuje się środki zmierzające do zapobiegania reakcjom stresu po doświadczeniu traumy. Dla złagodzenia intensywnych objawów zespołu stresu pourazowego używa się różnych leków. Środki przeciw depresyjne są pomocne w zwalczeniu takich objawów jak depresja, natręctwa, unikanie. Leków używa się głównie do leczenia nawracających objawów rozpaczy i koszmarów sennych, nawracających obrazów dramatycznych wydarzeń. Połączenie psychoterapii z podawaniem leków daje lepsze wyniki niż zastosowanie samych leków. Na ogół stosuje się leczenie krótkoterminowe z wykorzystaniem technik behawioralnych i poznawczych.⁸

komentarze

Przeszukaj ePrace

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.